De gemeente moet zorgen voor het inzamelen van (stedelijk) afvalwater. Daarbij gaat het om huishoudelijk afvalwater, een mengsel tussen huishoudelijk afvalwater en bedrijfsafvalwater, afvloeiend hemelwater en grondwater. Het transport van deze soorten water naar het riool wordt ook verzorgd door de gemeente.
Meestal wordt deze zorgplicht vervuld door de aanleg van een openbaar vuilwaterriool. Daarnaast kunnen gemeenten ook gebruik maken van losse systemen. De keuzes van de gemeente op het gebied van afvalwater worden in ieder geval opgenomen in het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP).
Hemelwater
Alle gemeenten moeten voor hun hemelwater zorgen. Hemelwater is letterlijk: het water dat uit de hemel valt, regenwater, sneeuw en hagel dus. Het is aan de gemeentes om ervoor te zorgen dat dit water opgevangen en op een correcte manier verwerkt wordt. Daarbij gaat het om afvloeiend hemelwater op openbaar terrein en bij uitzondering afvloeiend hemelwater op particulier terrein.
Hoe de gemeente dat besluit aan te pakken wordt verwerkt in het GRP (Gemeentelijk Rioleringsplan). De gemeentelijke zorgplicht betekent dus dat de gemeente een voorziening moet aanbieden waar het hemelwater in geloosd kan worden. De gemeente kan zelf over die voorziening bepalen. Het beste is om hemelwater in de bodem te laten zakken (infiltreren), of om het af te voeren naar oppervlaktewater. Het hemelwater moet wel schoongehouden worden. Het beleid daarover wordt samengevat in het GRP.
Dan komt het waterschap in beeld. Want hoe het afgevloeide hemelwater vervolgens wordt verwerkt, dat is een keuze die uiteindelijk regionaal wordt gemaakt. De gemeente is dus verantwoordelijk voor het grondgebied waar zij eigenaar van is, maar ook voor een sportvereniging is het reguleren van water belangrijk: op te natte of droge velden kan niet gesport worden.
